AVRUPA ÇEVRE AJANSI

AÇA, 1210/90 Konsey Tüzüğü ile 1990 yılında resmen kurulmuştur; 1994 yılında Kopenhag AÇA’ nın merkezi olarak belirlenmiş ve çalışmalar başlatılmıştır. AÇA, aday ve katılımcı ülkeler tarafından üyelik için açılan ilk Avrupa Ajansıdır.

Avrupa Çevre Ajansı, çevre ile ilgili sağlıklı, bağımsız bilgiler vermekle görevli AB kurumudur. Çevre politikalarını geliştirme, benimseme, uygulama ve değerlendirme alanlarında çalışanlar kadar kamu için de önemli bir bilgi kaynağıdır.

AÇA, Avrupa seviyesinde topluma ve üye ülkelere çevreyi korumak için gerekli önlemleri aldıran, alınan önlemlerin sonuçlarını değerlendiren ve çevrenin durumu hakkında kamuyu düzenli olarak bilgilendirmeyi temin eden güvenilir ve karşılaştırılabilen bilgi sağlamakla görevlidir. Bunu başarmak amacıyla Ajans, üye ülkelerle işbirliği yaparak Avrupa Çevresel Bilgi Ağı’nı (EIONET) tüm üye devletlerde kurmakta ve koordine etmektedir. Böylece Ajansın işi EIONET’i koordine etmeyi, üye ülkelerden gelen çevresel veriyi toplamayı ve analiz etmeyi, politikaya uygun bilgi ve tavsiyeyi üretmeyi ve son olarak bu ve diğer bilgileri büyük ölçüde kullanılır hale getirmeyi kapsamaktadır. AÇA, bu amaçla, Ulusal Odak Noktaları (UON), genellikle de üye ülkelerin Ulusal Çevre Ajansları veya Çevre Bakanlıklarıyla yakın işbirliği içerisinde çalışmaktadır.

AÇA çalışmaları sonucunda; durum ve görünüm raporları, gösterge raporları, brifing, gazeteler, teknik raporlar, göstergeler, haritalar, grafikler, raporlarda kullanılan veriler, veritabanları ve diğer hizmetler gibi çok çeşitli somut ürünler oluşmaktadır. AÇA’dan Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu,  Avrupa Konseyi ve Türkiye dahil üye ülkeler faydalanır.  İş dünyası, hükümetler, akademi, sivil toplum kuruluşları ve sivil toplumun diğer bölümleri de AÇA’nın üretmiş olduğu bilgilerin önemli kullanıcıları arasında bulunmaktadır.

AÇA TÜRKİYE

Türkiye 18.03.2003 tarih ve 25052 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan  “Türkiye Cumhuriyetinin Avrupa Çevre Ajansı ve Avrupa Bilgi ve Gözlem Ağına Katılımı Anlaşması” ile 1 Mayıs 2003 tarihinde AÇA’ya üye olmuştur.

AÇA, Avrupa topluluğu bünyesinde yer alan 11 topluluk ajansından,  katılımı üye olmayan ülkelere açılan ilk yapıdır. Bu anlamda Avrupa Çevre Ajansı’na üyelik Avrupa Birliğine adaylık sürecinde önemli bir siyasal kazançtır.  

• Kalkınma planları, ulusal strateji ve kalkınma politikalarının hazırlanma aşamasında karar vericilere çevre alanında gerekli olan tüm verilerin ve bilgilerin temini;
• Ülkemizde çevre verilerinin, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlarda çok değişik formatlarda ve farklı ortamlarda tutulması nedeniyle sağlanamayan ulusal standardın oluşturulması;
• EIONET sisteminin ülkemizde hayata geçirilmesi ile ülkemizin çevre durumunun izlenmesi ve rapor edilmesi;
• Diğer aday ülkeler ve AB ülkeleri ile online bağlantı sağlayarak tüm verilere anında ulaşma imkanının temini ve
• Çevre alanındaki veri ve bilgilere kamunun erişiminin sağlanması

gibi hususlarda tüm yatırımları etkileyecek alanlarda ve sürdürülebilir kalkınma hedefine ulaşmada ülkemize önemli katkıları bulunmaktadır.

Ülkemiz, Avrupa Birliğine giriş sürecinde, Haziran 1999 üyelik başvurusunu yapmış, 18.03.2003 tarih ve 25052 sayılı resmi gazetede anlaşma yayımlanmış, 1 Mayıs 2003 tarihinde de Avrupa Çevre Ajansına tam üye olmuştur.

Avrupa Çevre ve Gözlem Bilgi Ağı ( EIONET) çerçevesinde AÇA tarafından belirlenen konu başlıkları kapsamında, her bir konu başlığı için Türkiye’nin Birincil Odak Noktaları belirlenmiş ve çalışmalara devam etmektedirler.